آب پاکی سازمان ملل روی دست دریاچه ارومیه!

آب پاکی سازمان ملل روی دست دریاچه ارومیه!

گری لوئیس هماهنگ‌کننده سازمان ملل متحد و نماینده مقیم برنامه توسعه ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها، 2 فوریه 2016 یادداشتی با عنوان «تالاب‌ها برای آینده: معیشت پایدار» منتشر کرد.
به گزارش تسنیم، در متن این یادداشت که بررسی وضعیت دریاچه ارومیه و تالاب هامون پرداخته شده است زندگی یکی از ساکنان هامون نیز توسط نویسنده روایت می‌شود؛ متن کامل این یادداشت به شرح ذیل است:
حدود 10 سال پیش همه چیز متفاوت بود. قایق‌ها در آب بودند. ماهی‌گیران در قایق‌های خود مشغول ماهی‌گیری بودند. همه جا سبز بود. این صحنه‌ها مانند یک اثر هنری بود. هامون زنده بود. اینها خاطرات حسن، یکی از ساکنان دریاچه هامون است.
هامون مجموعه‌ای از سه رود است یا بود که در نزدیکی مرز افغانستان و جنوب شرق ایران قرار دارد.
حسن در ادامه می‌گوید: امروز اما وضعیت متفاوت است. همه جا را خشکسالی فرا گرفته. قایق‌ها بلا استفاده شده‌اند. خانه‌های ما در شن و ماسه فرو رفته. ما برای امرار معاش خود دچار مشکل هستیم. به دلیل این فاجعه زیست محیطی تمام دوستان و اعضای خانواده من به شهرهای دیگر مهاجرت کرده‌اند. آب دیگر از سمت افغانستان به ایران وارد نمی‌شود و ظاهرا همه چیز تمام شده است.
مشکلات حسن ریشه انسانی دارند. آب از بالا دست بسته شده و زندگی او را تحت تاثیر قرار داده است. اما، این داستان تنها مختص هامون نیست. طی حدود 3 سالی که در ایران زندگی کرده‌ام، این افتخار را داشته‌ام که تقریبا به تمامی استان‌های زیبای کشور سفر کنم.در دریاچه ارومیه، من عواقب ناشی از مصرف بیش از اندازه آب را از نزدیک دیدم. توسعه کنترل نشده و مصرف بیش از اندازه باعث شده تا آب دریاچه به مقدار بسیار زیادی خشک شود. مانند دریاچه ی آرال در آسیای مرکزی.
از صحنه‌هایی که دیدم متاثر شدم. من در محیطی خشک، سرشار از نمک و سفید ایستاده بودم که روزگاری دریاچه‌ای با ابهت و زیبا بود. دیدن این صحنه من را شوکه کرد. من می‌توانستم نمک را در دهانم حس کنم. با خودم فکر می‌کردم زندگی برای مردم این منطقه با این همه نمکی که در هوا هست چگونه می‌تواند باشد؟ چه اتفاقی برای محصولات کشاورزی این منطقه می افتد؟ و چه اتفاقی برای میوه‌هایی که مزه شوری می‌دهند و در کنار جاده افتاده‌اند، می‌افتد؟
اینها همه گوشه چشمی از مشکلاتی است که انسان‌ها آنها را پدید آورده‌اند. آینده‌ای گرم‌تر و خشک‌تر که در انتظار خاورمیانه است این شرایط را بدتر خواهد کرد. شرایطی که باعث به خطر افتادن امنیت انسانی خواهد شد. همه ما در تصحیح اشتباهات خود نقش داریم. برای مثال، مهندسان و معماران می‌توانند به دنبال راه‌هایی باشند تا محیط اطراف ما را پایدارتر و سبزتر کنند.
سیاستمداران باید آماده تصمیم‌گیری‌های سخت باشند تا بتوانند محیط زیست را حفظ کنند. بازرگانان باید به فکر راه‌هایی باشند تا محیط زیست را کمتر تحت تاثیرات منفی قرار دهد. من و شما باید بر سر میز غذا در مورد امنیت محیط زیست با فرزندانمان گفتگو کنیم. ما باید روش‌های مصرف خود را تغییر دهیم. باید در مصرف آب صرفه‌جویی کنیم. از سوخت‌های فسیلی کمتر استفاده کنیم. آموزش و آگاهی‌افزایی کلید حل این مشکلات است. ما باید به فرزندان خود آموزش دهیم تا از خانه خود محافظت کنند. همه ما در این راه نقشی داریم.
اجازه دهید خیلی خلاصه مجددا به دریاچه ارومیه بازگردیم. سازمان ملل متحد همراه با دولت، مقامات محلی و استانی به کشاروزان آموزش می‌دهد که چگونه از آب کمتری استفاده کنند. آبی که ذخیره شده می‌تواند دریاچه را مجددا پر کند. این دریاچه به روزهای پرشکوه خود باز نمی‌گردد اما تا حدودی ترمیم خواهد شد. دولت ژاپن با کمک‌های سخاوتمندانه خود به احیای دریاچه ارومیه کمک می‌کند و نشان می‌دهد مشکلات زیست محیطی به مرزها محدود نمی‌شود و نیازمند توجهی جهانی است.
دریاچه هامون و ارومیه تالاب‌هایی هستند که باید احیا شوند. موضوع امسال روز جهانی تالاب‌ها، «تالاب‌ها برای آینده: معیشت پایدار» است. ما در این مشکلات با هم سهیم هستیم و باید با هم به دنبال راه حل آنها باشیم. ما باید مثبت‌اندیشی خود را حفظ کنیم. این مشکلات قابل حل هستند. همه ما در راه نقشی داریم. نقش شما چیست؟»

نقشه سیاه دنیا برای طلای سرخ ایران

نقشه سیاه دنیا برای طلای سرخ ایران

نایب رئیس شورای ملی زعفران، قاچاق پیاز این محصول به افغانستان را مساله‌ای بسیار نگران کننده خواند و گفت: کشورهای زیادی از افغانستان در زمینه کشت طلای سرخ حمایت می‌کنند.
غلامرضا میری در گفتگو با مهر با بیان اینکه مساله قاچاق پیاز زعفران از کشور موضوعی بسیار نگران کننده است، اظهارداشت: قاچاق پیاز زعفران به افغانستان حدود ۱۰ سال قبل آغاز شد و افغان‌ها هم زمانی که دیدند سازمان ملل متحد و کشورهایی مانند آمریکا، آلمان، فرانسه و هلند در زمینه کشت طلای سرخ از آنان حمایت می‌کنند، تشویق به ادامه کار شدند.
نایب رئیس شورای ملی اضافه کرد: سپس آنها به تدریج برای خود بازارهایی به دست آوردند و دیدند فروش این محصول سود خوبی دارد.
وی با اشاره به اینکه آمریکا اعلام کرده حاضر است یک بازار ۴۰ تنی را به منظور صادرات زعفران در اختیار افغانستان قرار دهد، گفت: حتی همین الان هم کشوری مانند هندوستان تعرفه ورود زغفران را برای افغانی‌ها برداشته است اما اگر یک ایرانی بخواهد زغفران به هند ببرد، باید ۳۸ درصد تعرفه عوارض پرداخت کند.
میری در پاسخ به این پرسش که آیا کشورهای غربی به دنبال ایجاد یک رقیب قدرتمند برای ایران در زمینه تولید زعفران هستند، تصریح کرد: به هرحال آنها در تقابل با ما هستند و از هر راهی که می‌توانند، می‌خواهند به اقتصاد و مسائل فرهنگی کشور ضربه وارد کنند.
نایب رئیس شورای ملی زعفران با بیان اینکه ما در بازار و تجارت طلای سرخ با سوء مدیریت مواجه هستیم، گفت: ما نمی‌توانیم تامین کننده‌های خوب و مطمئنی در این زمینه باشیم؛ مشتریان به دنبال تامین کننده‌های جدید خواهند رفت.
میری اضافه کرد: برای ایجاد یک تامین کننده جدید، چه جایی بهتر از افغانستان که نزدیک ایران است و شرایط آب و هوایی مشابه کشورمان دارد، ضمن اینکه نیروی کار در آنجا ارزان است  و تمام کسانی که الان در افغانستان زعفران کشت می‌کنند، در ایران دوره دیده‌اند، بنابراین کشورهای غربی با خود اندیشیدند که با حمایت از افغان‌ها ضمن تامین محصول مورد نیازمان، انحصار تولید طلای سرخ را نیز از دست ایران خارج خواهیم کرد.
سوءمدیریت‌ها بازار زعفران را آشفته کرد
وی افزود: در سالیان گذشته گذشته وضع عوارض برای صادرات زعفران مشکل زیادی برای ما ایجاد کرد و سبب افت میزان صادرات‌مان شد، ضمن اینکه قبل از این مصوبه هیات دولت، ما ۲۲۱ تن صادرات داشتیم اما بعد از آن صادراتمان از مرز ۱۷۰ تن عبور نکرد.
نایب رئیس شورای ملی زعفران اظهارداشت: یکی از دیگر اقدامات اشتباه در گذشته در این زمینه آن بود که در یک دوره‌ای سازمان مرکزی تعاون روستایی اقدام به خرید زعفران کرد، ما همان شب با  وزیر کشاورزی وقت گفتگو کردیم و به او هشدار دادیم این کار ضربه زدن به بخش خصوصی و صادرات طلای سرخ است اما متاسفانه این صحبت‌ها راه به جایی نبرد و آنان قانع نشدند.
میری با اشاره به اینکه بنابراین سازمان تعاون روستایی زعفران را خرید و به انبارهای خود انتقال داد، اضافه کرد: آن زمان دولتی‌ها مقابل ما ایستادند و می‌گفتند چون تولید با ماست، باید صادرات را هم خودمان انجام دهیم، محصول را در انحصار گرفتند و مسائل بعدی پیش آمد.
توصیه‌هایی برای ساماندهی شرایط بازار زعفران
وی با بیان اینکه برای ساماندهی به وضعیت موجود  باید دولت جایگاه صادرکنندگان و بخش خصوصی را مدنظر داشته باشد و به آنان توجه کند، گفت: زمانی‌ که دولت می‌خواهد تصمیم مهمی درباره هر محصول کشاورزی بگیرد باید کارشناسان صنف مربوطه نیز در  جلسه تصمیم گیری حضور داشته باشند و نظرات خود را بگویند نه اینکه پشت درهای بسته تصمیماتی گرفته شود که بخش را دچار مشکلات اساسی کند.
به گفته میری، برای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در بخش کشاورزی باید نظرات کارشناسان نیز مورد توجه قرار بگیرد، ضمن اینکه برای کارهایی که در این زمینه انجام شده است، باید ارزش قائل شد. جذب یک مشتری برای صادرکنندگان هزینه زیادی دارد و حداقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان برای جذب هر مشتری لازم است.
نایب رئیس شورای ملی زعفران با اشاره به اینکه رسیدن به صادرات ۱۷۰ تن زعفران به راحتی حاصل نشده است، ادامه داد: اگر بخواهیم به نقطه‌ای برسیم که فقط به نفت وابسته نباشیم باید از تولیدکننده و صادرکنندگان حمایت شود.
وی اضافه کرد: حمایت همیشه مادی نیست بلکه تصویب قوانین و دستورالعمل‌ها حساب شده باشد، چراکه  زعفران یک محصول ملی، استراتژیک و تولید انحصاری ایران است.
میری، زعفران را محصولی بسیار با اهمیت توصیف کرد و گفت: آیا این محصول با همه پتانسیل‌هایی که دارد، ارزش این را ندارد که ما به فکر آن باشیم و کاری برایش انجام دهیم تا شرایط ساماندهی شود؟
وی با اشاره به اینکه باید مرغوبیت محصول تولیدی ما روز به روز افزایش یابد، ادامه داد: رقبای ایران  که وارد بازار شوند به طور قطع زعفران بسیار با کیفیتی تولید خواهند کرد و ما اگر مثل آنان نباشیم کنار گذاشته می‌‌‌شویم.
میری افزود: بنابراین وقتی ما مشکلات را بیان می‌‌کنیم مسئولان باید استقبال کنند نه اینکه مساله در جریان بروکراسی‌های اداری قرار بگیرد و بعد گذشت سالیان سال معلوم نشود عاقبت کار به کجا ختم شد.
به گزارش مهر، عباس نخعی مدیرکل مبارزه با قاچاق کالاهای هدف ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اخیرا از کشف پیاز زعفران قاچاق به میزان ۲۳ هزار و ۳۱۰ کیلوگرم در فصل پاییز امسال که قرار بود از خراسان رضوی به مقصد افغانستان انجام شود، خبر داده است.

زندگینامه ابرانسان‌ها

استیون هاوکینگ

او از هر گونه تحرک عاجز است. نه می‌تواند بنشیند نه برخیزد. نه راه برود. حتی قادر نیست دست و پایش را تکان بدهد یا بدنش را خم و راست کند. از همه بدتر توانایی سخن گفتن را نیز ندارد. زیرا عضلات صوتی او که عامل اصلی تشکیل و ابراز کلمات‌اند مثل 99 درصد بقیه عضلات حرکتی بدنش در یک حالت فلج کامل قرار دارند. مشتی پوست و استخوان است روی یک صندلی چرخدار که فقط قلبش، ریه‌هایش و دستگاه‌های حیاتی بدنش کار می‌کنند،  به‌خصوص مغزش فعال است.

این اعجوبه استیون هاوکینگ؛ پرآواز‌ ترین دانشمند دهه آخر قرن بیستم است که اکنون در دانشگاه معروف کمبریج همان کرسی استادی را در اختیار دارد که بیش از دو قرن پیش زمانی به اسحاق نیوتن کاشف قانون جاذبه تعلق داشت.

استیون ویلیام هاوکینگ (زاده ۸ ژانویهٔ ۱۹۴۲( فیزیکدان نظری، کیهان‌شناس و نویسنده بریتانیایی و مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری در دانشگاه کمبریج است که کارهای علمی‌اش سابقه‌ای بیش از چهل سال دارد. کتاب‌ها و همایش‌هایش، او را به یک چهره محبوب تبدیل کرده‌است. در حال حاضر، او عضو جامعه سلطنتی هنر و عضو ثابت جامعه اسقفان دانشمند است.

او در سال ۲۰۰۹ موفق به دریافت مدال آزادی ریاست جمهوری آمریکا شد. هاوکینگ به مدت سی سال یعنی از سال ۱۹۷۹ تا یکم اکتبر ۲۰۰۹، دارنده کرسی ریاضیات لوکاس بوده‌است. وی به خاطر فعالیت در زمینه کیهان‌شناسی و جاذبه کوانتوم به ویژه در زمینه سیاه‌چاله، شناخته شده‌است. کتاب تاریخچه زمان او که با رکوردی ۲۳۷ هفته‌ای به عنوان پرفروش‌ترین کتاب در بریتانیا باقی‌ماند، باعث شهرتش شد. همچنین، کتاب طرح بزرگ او که در اواخر سال ۲۰۱۰ به چاپ رسید، جنجال زیادی به پا کرد. این کتاب تنها پس از چند روز به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های آمازون تبدیل شد. هاوکینگ مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بوده و از هر گونه تحرک عاجز است.

وی با وجود توانایی‌های بسیار در زمینه کیهان‌شناسی، تاکنون جایزه نوبل را کسب نکرده‌است.

وی را انیشتین دوم لقب داده‌اند زیرا می‌کوشد تئوری معروف نسبیت را تکامل بخشد و از تلفیق آن با تئوری‌های کوانتومی فرمول واحد جدیدی ارائه دهد که توجیه کننده تمامی تحولات جهان هستی از ذرات ریز اتمی تا کهکشان‌های عظیم باشد.

اینشتین معتقد بود که چنین فرمول یا قانون واحدی می‌بایست وجود داشته باشد و سال‌های آخر عمرش را در جستجوی‌ آن سپری کرد اما توفیقی نیافت.

استیون هاوکینگ شهرت و اعتبار علمی خود را مدیون محاسبات ریاضی پیچیده و بسیار دقیقی است که در مورد چگونگی پیدایش و تحول سیاهچاله‌های آسمانی یا حفره‌های سیاه انجام داده است. این اجرام فوق العاده متراکم که به علت قدرت جاذبه بسیار قوی حتی نور امکان جدایی از سطح آن ها را ندارد وجودشان بر اساس تئوری نسبیت انیشتین پیش بینی شده بود و به همین جهت هم سیاهچاله نامیده شدند. ردیابی و رویت آن‌ها به‌وسیله قوی‌ترین تلسکوپ‌ها یا هر وسیله دیگر تا کنون ممکن نبوده است. با وجود این استیون هاوکینگ با قدرت اندیشه و محاسبات ریاضی چون و چرا ناپذیرش- نه فقط وجود سیاهچاله‌ها را به اثبات رسانده و چگونگی شکل گیری و تحول آن‌ها را نشان داده بلکه به نتایج جالبی در رابطه این اجرام با کیفیت وقوع انفجار بزرگ  Big Bang در آغاز پیدایش کیهان دست یافته است که در دانش فیزیک اختری و کیهان شناسی اهمیت بسزایی دارد و به عقیده صاحب‌نظران بنای این علوم را در قرن آینده تشکیل خواهد داد.

استیون هاوکینگ در هفده سالگی به کالج دانشگاه آکسفورد وارد شد تا در آن جا به تحصیل علوم طبیعی، با تأکید بر فیزیک بپردازد. او از همان زمان به اخترفیزیک و کیهان‌شناسی علاقه‌مند شد زیرا در خود کنجکاوی شدیدی می‌یافت که به رمز و راز ستارگان و آغاز و انجام کیهان پی ببرد. سالهای دهه ۶۰ عصر طلایی کشف فضا، پرتاب اولین ماهواره‌ها و سفر فضانوردان به کره ماه بود و بازتاب این وقایع تاریخی در رسانه‌ها جوانان را مجذوب می‌کرد. به‌علاوه، استیون از کودکی عاشق رمان‌های علمی‌تخیلی بود و مطالعه آن‌ها نیز بر اشتیاق او به کسب معلومات بیشتر در فیزیک، نجوم و علوم دیگر می‌افزود. بسیاری از دانشجویان سال اول حدود یک سال و نیم از استیون هفده ساله بزرگ‌تر بودند، و کسانی هم تا سه سال مسن‌تر، و دو سال خدمت سربازی خود را هم طی کرده‌بودند. وی قسمت عمده‌ی وقت خود را در سال اول در اتاقش می‌گذرانید. علائق هاوکینگ متوجه دنیای بزرگ‌تر پیرامونش بود، و این حوزه را به دقت و مشتاقانه مطالعه می‌کرد، حتی تا انجام رصدهای شبانه هم پیش می‌رفت. وی در آستانه امتحانات نهایی یک شب را تا صبح نخوابید، و در نتیجه پاسخ تعدادی از سؤال‌ها را به هر ترتیبی که شده، داد. نمره‌های نهایی‌اش در مرز بین اول و دوم قرار گرفت. مطابق معمول در این مورد، برای مصاحبه فراخوانده شد تا در مورد سرنوشتش تصمیم بگیرند. در این هنگام اعتماد به نفس ویژه وی برگشته بود. وقتی درباره برنامه‌هایش از او پرسیدند، پاسخ داد:

"اگر شاگرد اول شوم به کمبریج راه پیدا می‌کنم. اگر شاگرد دوم شوم در آکسفورد خواهم ماند. از این رو انتظار دارم مرا شاگرد اول کنید."

استیون هاوکینگ در مراسم عروسی ( 1965)

آغاز بیماری ALS و خواب اندام

در سال آخر تحصیل هاوکینگ در آکسفورد در پاگرد پله‌ها زمین خورده و سرش به زمین اصابت کرده بود. در نتیجه، اندکی حافظه‌اش را از دست داده بود. دوستانش گمان می‌کردند که این اتفاق ناشی از مستی او بوده‌است اما این تنها باری نبود که او از پله‌ها افتاده بود و گاهی هم گره زدن بند کفش‌هایش برایش دشوار شده بود. هاوکینگ در رفتن از پله‌ها مواظب خودش بود، اما آن دشواری بستن بند کفش کماکان باقی بود. وقتی در پایان نخستین نیمسال تحصیلی یعنی در ژانویه ۱۹۶۳ در آغاز بیست و یک سالگی در کمبریج به خانه رفت، پدرش تصمیم گرفت او را برای معاینه به بیمارستان ببرد. نتیجه فراتر از بدترین کابوس‌هایی بود که ممکن بود به سراغ کسی بیاید. آزمایش‌هایی که روی او انجام گرفت علائم بیماری بسیار نادر و درمان‌ناپذیری به نام ALS را نشان داد. این بیماری بخشی از نخاع و مغز و سیستم عصبی را مورد حمله قرار می‌دهد و به تدریج اعصاب حرکتی بدن را از بین می‌برد و با تضعیف ماهیچه‌ها فلج عمومی ایجاد می‌کند به طوری که به مرور توانایی هر گونه حرکتی از شخص سلب می‌شود. معمولاً مبتلایان به این بیماری بی‌درمان مدت زیادی زنده نمی‌مانند و این مدت برای استیون بین دو تا سه سال پیش‌بینی شده‌بود. هاوکینگ به کمبریج بازگشت، به حالت افسردگی سیاه و هراسناکی فرو رفت. چندین ماه به ندرت خانه اجاره‌ای خود را ترک کرد. تمام چیزی که از این اتاق به بیرون راه می‌یافت، نوایی بود که از صفحه‌های موسیقی واگنر گسیل و بطری‌های خالی وودکا که بیرون گذاشته می‌شد. نومیدی و اندوه عمیقی استیون دربرگرفت. ناگهان همه آرزوهای خود را بر باد رفته می‌دید؛ دوره دکترا، رویای دانشمند شدن، کشف رمز و راز کیهان، همگی به صورت کاریکاتورهایی در آمدند که در حال دورشدن از او بودند. به جای همه آن خیال‌پردازی حالا کاری به جز این از دستش برنمی‌آمد که در گوشه‌ای بنشیند و دقیقه‌ها را بشمارد تا دو سال بعد با فلج عمومی بدن زمان مرگش فرا برسد. به اتاقی که در دانشگاه داشت پناه برد و در تنهایی ساعت‌ها متفکر و بی‌حرکت ماند. خودش بعدها تعریف کرده‌است که آن شب دچار کابوسی شد و در خواب دید که محکوم به اعدام شده‌است و او را برای اجرای حکم می‌برند و در آن موقعیت حس کرد که هر لحظه زندگی چقدر برایش ارزشمند است. بعد از بیداری به یاد آورد که در بیمارستان با یک جوان مبتلا به بیماری سرطان خون هم‌اتاق بوده و او از فرط درد چه فریادهایی می‌کشید. پس خود را قانع کرد که اگر به بیماری بدون‌درمان مبتلا است اما لااقل درد نمی‌کشد. به علاوه طبع لجوج و نقادش که هیچ چیز را به آسانی نمی‌پذیرفت هشدار داد که از کجا معلوم که پیش بینی پزشکان درست باشد و چه بسا که از نوع اشتباه‌های کتب درسی باشد.

پژوهش‌های استیون هاوکینگ

زمینهٔ پژوهشی اصلی وی کیهان‌شناسی و گرانش کوانتومی است. از مهم‌ترین دستاوردهای وی مقاله‌ای است که به رابطهٔ سیاه‌چاله‌ها و قانون‌های ترمودینامیک می‌پردازد.

او نشان می‌دهد که سیاه‌چاله‌ها بعد از مدتی به وسیلهٔ زوج‌های ذرات مجازی که در افق رویداد آن تشکیل می‌شود، نابود می‌شوند که همین زوج ذرات پیش بینی می‌کند که سیاه چاله‌ها باید امواجی از خود تابش کنند، که امروزه این امواج به نام تابش هاوکینگ (و گاهی تابش بِکستِین-هاوکینگ) خوانده می‌شوند.

مقالهٔ مشترک استیون هاوکینگ و پنروز که در سال ۱۹۷۰ منتشر شد و ثابت می‌کرد که اگر نسبیت عام درست باشد و جهان دارای آن مقدار ماده که مشاهده می‌کنیم باشد، باید تکینگی انفجار بزرگ در گذشته رخ داده باشد. او با کیپ ثورن دربارهٔ اینکه ماکیان ایکس یک سیاهچاله نیست یک شرط‌بندی علمی داشته‌است. او همچنین طرف بازنده در نبرد مشهور هاوکینگ-ساسکیند است.

در سال گذشته میلادی نیز فیلمی با عنوان «تئوری همه‌چیز» در باب زندگی نامه هاوکینگ برروی پرده نمایش رفت و با استقبال بسیاری نیز روبه‌رو شد.

تبریز، شهر نمونه گردشگری 2018 میلادی شد

اجلاس وزرای گردشگری سازمان همکاری اسلامی در نیجر، تبریز را بعنوان شهر نمونه گردشگری 2018 میلادی انتخاب کرد.

تبریز - خبرنگار کیهان:

«فرزین - حق‌پرست» مدیرکل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری، آذربایجان شرقی گفت: یزد و تبریز، از ایران برای رقابت با چند شهر از کشورهای دیگر مطرح بودند که سرانجام تبریز در نهمین اجلاس وزرای گردشگری سازمان همکاری اسلامی، به عنوان شهر نمونه گردشگری در سال 2018 میلادی انتخاب شد که وجود 18 موزه تخصصی و آثار تاریخی ملی و جهانی و شهر جهانی بافت قالی بودن، از دلایل انتخاب این شهر بود.
وزیران گردشگری عضو سازمان همکاری کشورهای اسلامی در اجلاس اخیر خود در نیجر و در رقابت شهرهای مدینه عربستان سعودی، ماردین ترکیه، تالینگ مالزی و پالقا و سیله بنگلادش، تبریز را با اکثریت آرا انتخاب کردند و این انتخاب کاملا بر اساس استانداردهای سازمان همکاری کشورهای اسلامی صورت گرفته است. در اجلاس فوق تصمیم گرفته شد نمایشگاههایی در مصر و ایران برای 2017 و 2018 میلادی و نیز شبکه آنلاین آموزشی در حوزه گردشگری از سوی ایران در سال 2016 میلادی ترتیب یابد و همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشارکت ایران و بنگلادش در 2016 برگزار شود که تمام این فعالیت‌ها، در تبریز، متمرکز خواهند بود.

جاذبه های توریستی کلانشهر تبریز

جاذبه های توریستی کلانشهر تبریز

عمارت شهرداری در سال 1314 شمسی در محل گورستان متروک و مخروبه کوی نوبر با نظارت مهندسان آلمانی در زمان ریاست شهرداری حاج ارفع الملک جلیلی بنا گردید. این ساختمان دارای یک برج ساعت چهار صفحه ای است که با طنین موزون زنگ هایش هر 15 دقیقه یک بار، گذشت زمان را به گوش مردم تبریز می رساند. نمای خارجی تالار شهرداری تبریز از سنگ تراشیده بوده و نقشه ساختمان آن با نمونه ساختمان های کشور آلمان قبل از جنگ جهانی دوم مطابقت دارد. این بنا در وسط شهر تبریز و در میدانی موسوم به میدان ساعت واقع شده و در حال حاضر تمام امور عمرانی شهر و امور اداری شهرداری تبریز در این تالار و عمارت متمرکز است. ربع رشیدی خواجه رشید‌الدین فضل‌الله همدانی اواخر قرن هفتم و اوائل قرن هشتم هجری قمری، زمان غازان خان ایلخانی به وزارت رسید. دوران وزارت او از حساس‌ترین دوره‌های فرهنگی و سیاسی تاریخ ایران است. خواجه رشید‌الدین برای ساماندهی،‌ تمرکز و تداوم تحقیقات و فعالیت‌های فرهنگی و علمی یک مجموعه بزرگ علمی، ‌آموزشی و پژوهشی به نام «ربع رشیدی» تأسیس کرد. این مجموعه به صورت شهرکی علمی در حومه شهر تبریز ساخته شد. خواجه رشید‌الدین در پایتخت ایلخانیان و در گذرگاه کاروان‌های خاور و باختر یکی از بزرگترین تأسیسات روزگار کهن را پدید آورد؛ شهری کوچک شامل کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، گرمابه، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی، پرورشگاه و کارگاه‌های صنعتی. او برای تأمین پشتوانه مالی برای اداره این مؤسسات بزرگ، دارایی و املاک زیادی را وقف «ربع رشیدی» کرد. این موقوفات عمدتاً در ایران قدیم، ‌بخش‌هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و‌ سوریه بودند.  وقف نامه ربع رشیدی خواجه رشید‌الدین برای ساماندهی اداره «ربع رشیدی» و موقوفات آن وقف‌نامه‌ای تنظیم کرد. او در این وقف‌نامه اطلاعاتی دقیق و مستند درباره شیوه فعالیت‌های علمی، ‌آموزشی، تشکیلات ربع، اوضاع فرهنگی آن عصر، ارزش خدمات خواجه در پیشبرد و توسعه امور فرهنگی و آموزشی و نکاتی درباره احوال شخصی‌اش نوشته است. این نسخه به خط خود خواجه رشید‌الدین فضل‌الله همدانی و قسمتی از آن نیز به خط حاکم آن زمان تبریز است که فقط یک نسخه از آن در تمام جهان وجود دارد. بر اصالت این نسخه علما، ‌دانشمندان و دیوانیان زیادی از جمله علامه حلی (648- 726 ق) گواهی داده‌اند. «وقف‌نامه ربع رشیدی» نظم خاصی دارد که فهرست جامعی از موقوفات، هزینه‌ها و برنامه‌های اداری و مالی را تبیین می‌کند و به دلیل گستره وسیع موقوفات و ارزش والای آنها از اهمیت جهانی برخوردار است. این وقف‌نامه در دوره‌های گوناگون تاریخی الگوی تنظیم وقف‌نامه‌های معتبر بوده است. نسخه اصلی این وقف‌نامه 382 صفحه دارد و جنس کاغذ آن خانبالغ است و اکنون در کتابخانه مرکزی تبریز نگهداری و محافظت می‌شود. این نسخه تا سال 1348 شمسی در دست بازماندگان حاجی ذکاء‌الدوله سراجمیر، ساکن تبریز بود. انجمن آثار ملی در همان سال آن را از خانواده ذکاءالدوله خرید. پس از آن از روی این نسخه عکسبرداری شد و سال 1350 شمسی در هزار نسخه منتشر شد. نام اصلی این وقف‌نامه «اوقفیه الرشیدیه بخط الواقف فی بیان شرایط امور الوقف و المصارف» که با آب طلا و به خط ثلث نوشته شده است. گفته می‌شود برای نگهداری این نسخه منحصر به فرد تمام شرایط لازم از جمله دوربین مدار بسته و حفاظت الکترومغناطیسی فراهم شده و درجه حرارت و رطوبت نسبی متناسب با نسخ خطی نیز در نظر گرفته شده است. «وقف‌نامه ربع رشیدی» خرداد سال 1386در حافظه جهانی به ثبت رسید. اما «ربع رشیدی» پس از قتل خواجه رشید‌الدین فضل‌الله همدانی غارت و ویران شد. خرابه‌ها و بناهای نیمه ویران «ربع رشیدی» تا قرن یازدهم که اولیاء چلپی و شاردن در سفرنامه خود از آن یاد کرده‌اند، وجود داشته و اکنون نیز آثاری از آن دیده می‌شود. ارگ علیشاه ارک علیشاه یکی از بناهای مهم و عظیم به جا مانده از دوره ایلخانی است و به وسیله تاج الدین علیشاه جیلان تبریزی، طی هشت سال و در فاصله سال های 716 تا 724 هجری قمری ساخته شد. البته ارک علیشاه برخی کاربردهای دیگر نیز در طول تاریخ داشته است. به هر حال امروزه تنها بخشی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی این مسجد بر جای مانده است که خود موید شکوه و آبادانی آن در گذشته است. دیوارهای موجود در حقیقت تشکیل دهنده ایوان طاق پوش و حمال طاقی استوانه‌ای عظیمی بوده است که فضای به وجود آمده به عنوان شبستان و عنصر اصلی مسجد علیشاه به شمار می‌رفته است. ارک تبریز و محوطه باستانی آن در سال 1310 شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. موقعیت مکان این بنا در خیابان امام تقاطع خیابان فردوسی جنب مصلای تبریز می باشد. برج آتش نشانی (برج یانقین) برج آتش‌نشانی تبریز یا همان برج یانقین از ارتفاع 23 متری برخوردار بوده و همزمان با ایجاد اولین آتش‌نشانی کشور احداث شده‌ است. از این برج مدور به منظور دیده‌بانی استفاده می‌شد تا اگر در نقطه‌ای از شهر حریقی روی داد، مأمورین آتش‌نشانی برای اطفای آتش در آنجا حاضر شوند. قدمت برج یانقین به بیش از صد سال می‌رسد. موقعیت این بنا در خیابان خاقانی تقاطع خیابان مدرس می باشد.   برج خلعت پوشان این بنا در ده کیلومتری جاده تبریز- تهران قرار دارد که این برج آجری منشوری به برج خلعت پوشان مشهور است. این بنا در اواخر دوره صفویه احداث شده است. در زمان قاجار خلعت اهدایی شاهان برای حاکمان آذربایجان در این برج بر دوش آنها انداخته می شد. برج سه طبقه است. طبقه اول و دوم سرپوشیده و طبقه سوم بدون سقف است. آخرین مراسم خلعت پوشان در سال 1330 ه. ق در زمان حکمرانی صمدخان مراغه ای انجام گرفته است. در سال های اخیر دانشگاه تبریز این بنا را مرمت کرده است. پل آجی چای این پل که در دوره صفوی که بر روی آجی چای (تلخه رود) واقع شده است. یکی از پل‌های مهم و تاریخی شهر تبریز و تنها گذرگاه ایران به غرب و بخشی از مسیر جاده ابریشم بوده است. این پل دارای 16 دهنه به شکل‌ هلالی و جناغی و طول 100 متر و عرض 5 متر است و اولین بار در سفرنامه متعلق به ونیزی‌ها در دوره شاه اسماعیل صفوی از آن یاد شده است. پل آجی چای در دوره عباس میرزا، توسط حاج سیدحسین‌ تاجر تبریزی تعمیر شده است و واقعه تاریخی مقاومت پنج تن از سربازان گمنام تبریزی در مقابل ارتش روس در این محل اتفاق افتاده است. موقعیت این بنا در ورودی جاده تبریز- مرند می باشد. پل سنگی این پل که از آثار دوره قاجاریه به شمار می‌رود، دارای چهار دهنه سنگی به شکل هلالی بوده و در دوره مشروطه یکی از محل‌های تلاقی و نبرد نیروهای محمد علی‌ شاه قاجار و باقرخان (سالار ملی) بوده است. موقعیت این بنا در خیابان چایکنار می باشد. پل قاری این پل در دوره قاجار ساخته شده و در آثار ملی به ثبت رسیده است. شمس‌العماره (استانداری فعلی) را به بخش شمالی شهر وصل می‌کند، با مصالح آجری و طاق‌های هلالی شکل و سرستون‌های کله‌ قوچی بر روی میدان چایی (مهرانرود) ساخته شده و از جمله  پرترددترین پل‌های شهر تبریز بوده است. بانی این بنا پیرزنی بوده است که هزینه سفر خود به مکه مکرمه را وقف ساخته شدن این پل کرده است و از این رو به قاری کورپوسو به معنای پل پیرزن مشهور شده است. در سال 1327 به موازات این پل، پل دیگری برای تسهیل رفت و آمد میان دو سمت ایجاد شده است. موقعیت این بنا در میدان چایی واقع در خیابان چایکنار می باشد. مسجد کبود مسجد جهان شاه یا مسجد کبود تبریز (گؤی مسجد) بنا به دستور ابوالمظفر جهانشاه بن قره یوسف که از سلسله ترکمان قره قویونلو بنا شده است که در سال 870 هجری بنای آن به همت و نظارت جان بیگ خاتون (زن جهانشاه بن قرا یوسف قره قویونلو) پایان یافت. این بنا از شاهکارهای هنر معماری اسلامی و ملقب به فیروزه جهان اسلام است و با کاشی‌های معرق فیروزه‌ای و لاجوردی با انواع خطوط ثلث، نستعلیق، نسخ و طرح‌های بدیع مهندسی و اسلیمی تزئین شده است. این مسجد در زلزله 1193 ه . ق ویران و در سال‌های 1318 و 1345 ه.ش مرمت و بازسازی آن به اهتمام زنده یاد استاد رضا معماران انجام گرفت. گنبد آجری مسجد کبود از بزرگترین ساخته‌های آجری معماران اسلامی قرن نهم هجری است که ادامه معماری عصر ایلخانی به حساب می‌آید. موقعیت این بنا در خیابان امام مابین میدان ساعت و چهارراه شهید بهشتی (منصور) می باشد. مسجد مقبره تبریز این بنا که در دوره صفوی ساخته شده است، نه ستون سنگی خوش تراش دارد، گنبدهایش بلند و ضربی است. در زلزله 1193 سقف آن فرو ریخته و بعداَ ساخته شده است. این کار توسط مرحوم میرزا مهدی قاضی طباطبائی انجام پذیرفته وچون مقبره خودشان در آنجاست به نام مسجد مقبره خوانده شده است. آیت ا... شهید سید محمد علی قاضی طباطبائی نیز در همین مسجد قرار دارد. این مسجد قبلاً به نام «مسجد شاه» معروف بود. موقعیت این بنا در خیابان دارایی اول بازار کفاشان می باشد. مسجد ثقه الاسلام این مسجد که در دوره قاجار و در سال 1265 ه ش تکمیل شد و امامت آن با مرحوم میرزا محمد شفیع ثقه الاسلام پیشوای شیعه (جد مرحوم ثقه الاسلام شهید) بود. در سال 1291 ه ش از طرف شرقی مسجد یک طاق به مسجد افزوده شد و مسجد زمستانی دیگر در جانب شرقی مسجد احداث کردند و در سال 1310 ه ش آقای ثقه الاسلام به واسطه شکست فاحشی که در آن طاقهای جدیدالاحداث و مسجد زمستانی واقع شده بود مجدداً این فضاها را برداشته و به وسعت مسجد افزودند. در حال حاضر این مسجد با بیست ستون سنگی و سی و چهار گنبد آجری یکی از بزرگترین مساجد تبریز می‌باشد. موقعیت این بنا در خیابان دارایی جنب صاحب الامر واقع شده است. مسجد جامع تاریخ ساخت مسجد جامع تبریز که در آخر بازار تبریز و ضلع جنوبی صحن مدرسه طالبیه و مابین مساجد اسماعیل خال اوغلی و آلچاق مچید قرار گرفته است در دوره سلجوقی می باشد. در اثر زلزله نیمه اول و دوم قرن 12 هجری چند طاق این مسجد شکست و فرو ریخت و بعداً بوسیله احدخان و پسر او حسین قلی خان دنبلی مرمت و تجدید بنا گردید. حاج طالب خان تبریزی بانی مدرسه طالبیه تبریز در 1087 هجری در وقف نامه مدرسه از این مسجد به نام مسجد کبیر تبریز نام برده است. در اوایل قرن معاصر شمسی، حاج محمد باقر کلکته‌چی تعمیرات عمده‌ای را در این مسجد انجام داده است. موقعیت این بنا در خیابان شهید مطهری (راسته کوچه) می باشد. مقبره الشعرا وجود قبرستان عرفا و شعرا در محله سرخاب تبریز همواره در اکثر منابع ذکر شده است. قدیمی‌ترین تذکره فارسی که در آن شرح حال شعرا آمده و نامی از مقبرة‌الشعرا هم برده شده نزهة‌القلوب حمد‌اله مستوفی است که در سال 740 ه.ق تألیف یافته است. مقبرة‌الشعرا مدفن بیش از 400 تن از شاعران، عارفان، دانشمندان و ادیبان نام‌آور ایران است. موقعیت این بنا در خیابان ثقة‌الاسلام ضلع شرقی بقعه سید حمزه واقع شده است. مقبره دوکمال این بنا در محله بیلانکوه تبریز در میان باغی مشجر و بنایی متین و زیبا دو تن از بزرگان ادب و هنر کشورمان واقع شده است. کمال‌الدین مسعود خجندی از شعرای معروف قرن هشتم و نهم هجری و کمال‌الدین بهزاد معروفترین نقاش مینیاتوریست قرن دهم هجری می باشد. مقابر یاد شده در سال 1338 توسط فرهنگ دوستان کنجکاو شهر تبریز کشف و بعد ها به همّت انجمن آثار ملی مرمّت و لوحه یادبود درآن نصب گردید. درسال‌های اخیر نیز اقدامات استحفاظی از طریق سازمان میراث فرهنگی استان درمقابر یادشده انجام گرفته است. بقعه عون بن علی این بقعه در دوره ایلخانی و بر فراز بلندترین قله کوه سرخاب واقع شده است. سنگ بنا شیوه ایلخانی دارد. در زمان تسلط عثمانی ویران شده در زمان شاه عباس تجدید بنا یافته است. در زلزله های 1134 و 1193 دوباره ویران شده آخرین بار در 1342 قمری تعمیر شده است. اخیرا” نیز تعمیرات جزیی در آن انجام یافته و راهرو پشت آن به اتاق کوهنوردی تبدیل شده است. بنا به روایتی مقبره دو تن از اولاد حضرت علی (ع) عو علی و زین علی در آنجاست. حمام نوبر این حمام که در دوره قاجار ساخته شده است، سابقاً به نام حمام وزیر خوانده می‌شد و به دلیل نزدیکی به دروازه نوبر که یکی از نه دروازه تاریخی تبریز بوده به نام حمام نوبر مشهور شده است. این بنا توسط استاد بالا کاظم در اواخر دوره قاجار ساخته شده است. موقعیت این بنا در خیابان امام خمینی نبش خیابان تربیت می باشد. بازار تبریز بازار تبریز که در دوره سلجوقی بنا شده است، بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده آجری جهان و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است. این بازار در سال ۱۱۹۳ هجری قمری بر اثر زلزله با خاک یکسان شد، اما طولی نکشید که به همت مردم شهر بازسازی شد. شهر تبریز به مناسبت قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم از دیرباز مرکز مبادله کالا میان خاور دور و اروپا بوده‌ و وصف بازار‌های آن در خاطرات بسیاری از بازرگانان و جهانگردان آمده است. مجموعه بازار تاریخی تبریز به عنوان یازدهمین اثر ثبت جهانی ایران در سی و چهارمین جلسه سازمان یونسکو که در کشور برزیل برگزار شد به عنوان بزرگترین سازه سرپوشیده جهان و بخشی از شاهراه ابریشم به ثبت جهانی رسید. موقعیت این بنا در خیابان جمهوری می باشد. مدرسه رشدیه حاج میرزا حسن رشدیه تبریزی که در دوره قاجاریه این بنا را ساخته است، نخستین  مدرسه را به سبک نوین و بر اساس اصول فنوتیک در تبریز بنیان گذاشت و سپس آموزش و پرورش نوین را در سایر نقاط ایران اشاعه داد. امروزه از برکت مجاهدت‌های وی بیش از 20 میلیون دانش آموز و 2 میلیون دانشجو در سراسر کشور به تحصیل مشغول هستند. بنابه نوشته فریدون کوچرلی «در تمام دنیای اسلام، آذربایجان نخستین خطه‌ای است که تدریس با اصول صوتی در آن آغاز گردیده است. موزه سنجش در این موزه که در دوره قاجار بنا شده است، انواع ابزار آلات و ادوات مربوط به سنجش زمان مانند انواع ساعت‌های قدیمی و هنری ساخت کشورهای مختلف، انواع ابزار آلات سنجش وزن از ترازوهای ظریف گرفته تا قپان‌های بزرگ مخصوص سنجش، وسایل اندازه گیری طول و سایر مقیاس‌های دیگر به نمایش گذاشته شده است. این موزه در فضای دل انگیز خانه قدیمی سلماسی بنا شده است. این خانه متعلق به اوایل قاجاریه است و توسط خانواده سلماسی از خانواده های قدیمی تبریز بنا شده است. موقعیت این بنا در خیابان مقصودیه پشت ساختمان شهرداری بن بست سلماسی می باشد.         خانه علی مسیو علی مسیو یکی از شخصیتهای برجسته و مشهور نهضت مشروطه در آذربایجان بوده و این خانه منسوب به او می باشد. وی یکی از بنیانگذاران دسته مجاهدین تبریز و از رهبران ایشان بوده و همیشه در سختی ها پای مردانگی پیش گزارده و گره از کارها می گشود. در تابستان 1287 ه.ش که رحیم خان به تبریز آمد علی مسیو چون خانه اش در زیر پای سواران او بود از آنجا بیرون آمده و به محله امیرخیز نزد ستارخان رفت. رحیم خان خانه او را به تاراج برد. پسر بزرگ علی مسیو حاجی خان نیز یکی از سردستگان مجاهدان مشروطه بوده است و در جنگ روس از پیشگامان بود و لذا در این جنگ در غیاب او و پدرش علی مسیو که در آن زمان درگذشته بود، دو پسر نوجوان علی مسیو به نامهای حسن و قدیر مورد غضب روسها قرار گرفته و اعدام شدند. موقعیت این بنا در خیابان ارتش جنوبی کوچه صدر بن بست ختایی ها می باشد. خانه استاد شهریار موزه شهریار در خانه سابق استاد" شهریار" شاعر شهیر ایران که قدمت آن از سال 1286 شروع شده، واقع است. این بنا از طرف شهرداری تبریز به موزه تبدیل شد. در این موزه مجموعه آثار هنری و ادبی و لوازم شخصی شهریار به نمایش در آمده است. بزرگ ترین اثر استاد، کلیات ارزشمند دیوان اشعار او به زبان پارسی و بخشی از آن به زبان ترکی آذری است. معروف ترین بخش از این آثار شهریار ،"کتاب حیدر بابایه سلام"است."سید محمد حسین بهجت تبریزی" معروف به"شهریار"فرزند سید اسماعیل موسوی خشکنابی در سال 1286 شمسی در تبریز چشم به جهانگشود و تحصیلات خود را در تبریز و تهران در رشته طب ادامه داد. استاد شهریار در 82 سال زندگی پرفراز و نشیب خود شهرت بسیاری کسب نمود و کتاب های وی به زبان های مختلف ترجمه گردید. استاد شهریار که یکی از شعرای بزرگ ایران محسوب می شود، در تاریخ 27 شهریور 1367 شمسی به سرای جاوید شتافت و در مقبرة الشعرای تبریز به خاک سپرده شد. موقعیت این بنا در خیابان مقصودیه پشت عمارت شهرداری می باشد.                   خانه حیدرزاده عمارت تاریخی واقع در منطقه مقصودیه شهر تبریز است که در سمت جنوب ساختمان شهرداری تبریز قرار دارد. هیچ سند تاریخی مبنی بر زمان احداث این خانه در دست نیست اما تحقیقات نشان می‌دهند که این خانه در حدود سال ۱۸۷۰ توسط حاجی حبیب لک ساخته شده است. این خانه در سال ۱۳۷۸ در فهرست میراث ملی ایران با شماره ۲۵۲۴ به ثبت رسید. خانه حیدر زاده ۹۰۰ متر مساحت دارد و دارای دو طبقه می‌باشد. این خانه دو حیاط اندرونی و بیرونی دارد که بوسیله خانه از یکدیگر جدا شده‌اند. در زیرزمین خانه حیدرزاده حوض خانه‌ای (اتاقی بزرگ با حوض فواره دار کوچکی در وسط آن) قرار دارد که بوسیله آجرها و طاق‌های رنگارنگ آراسته شده است. دیگر بخش‌های این خانه بواسطه سالن به یکدیگر متصل شده‌اند. این ساختمان با پنجره‌های چوبی حکاکی شده، شیشه‌های رنگارنگ، آثار آجری و نقاشی‌ها آراسته شده است. اتاق اصلی (شاه‌نشین) این خانه جذابترین اتاق آن است. خانه حیدر زاده در سال ۱۳۸۰ بازسازی شد و هم‌اکنون به عنوان مرکز اطلاع‌رسانی گردشگری استان آذربایجان شرقی و تبریز استفاده می‌شود. خانه مشروطیت با توجه به نقش بزرگی که آذربایجان  به ویژه مردم تبریز در پیروزی انقلاب مشروطه داشته اند، تأسیس موزه ای برای نگهداری و ارائه آثار و یادگارهای به جای مانده از رهبران بزرگ آن انقلاب و نیز جمع آوری اسناد و مدارک و عکس های مستند مربوط به حوادث انقلاب مشروطه در خانه مشروطه بسیار بجا و شایسته و حتی ضروری بود. بنابراین از سال 1375 کلیه اشیای مربوط به این دوره از تاریخ ایران از موزه آذربایجان و نیز اشیای اهدایی مردم و بازماندگان رهبران و مجاهدین انقلاب مشروطیت فراهم آمد و نخستین پایه این موزه به صورت حاضر را بنا نهاد. موقعیت این بنا در خیابان شهید مطهری روبروی مسجد جامع می باشد. موزه آذربایجان در کنار مسجد کبود تبریز بنای بزرگی با ایوان رفیع، مشرف به خیابان امام قرار دارد. این بنا یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های درجه اول ایران به شمار می‌رود و به موزه‌ی آذربایجان معروف است. این موزه برای اولین بار در سال 1336 با نمایش 202 قطعه از آثار فرهنگی انتقالی از موزه ایران باستان شروع به کار کرد. ساختمان فعلی موزه از سال 1341 رسماً افتتاح و شروع به کار کرده است. طبقه‌ی زیر زمین این موزه مربوط به آثار استاد احد حسینی است. این موزه از بخش های زیر تشکیل شده است: (باستان شناسی دوران قبل از اسلام)، ( باستان شناسی دوران اسلامی)، (سکه ها، مهرها و سیلندرها). این موزه با مساحت 3000 متر مربع زیربنا و برخورداری از سه تالار نمایش، چند اتاق اداری و کتابخانه یکی از موزه‌های بزرگ کشور محسوب می‌شود. در این موزه حدود 11 هزار قطعه اشیای نفیس باستانی ثبت شده است. موقعیت این بنا در خیابان امام بالاتر از میدان ساعت می باشد.                موزه عصر آهن موزه عصر آهن که مربوط به دوره آهن دو و سه، اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد است شامل چندین اسکلت، جواهر، زینت آلات، لوازم کار و ... هستند که در کنار همین اسکلت ها دفن شده اند. این محل در پی انجام حفاری های انجام گرفته به منظور ساخت پاساژ ابریشم شناسایی شد. حفاری های باستان شناختی در این محوطه از سال 77 آغاز شدکه تا سال 82 ادامه یافت و موزه نیز از سال 82 رسماً افتتاح شد. موقعیت این بنا در خیابان امام جنب مسجد کبود می باشد.               موزه شهرداری موزه‌ای است که در شهر تبریز که در طبقه زیرزمین ساختمان کاخ شهرداری تبریز واقع شده‌است. این موزه که به عنوان نخستین و تنها موزه تاریخ شهرداری‌های ایران مطرح است، پس از کشور چین در ردیف اولین موزه‌های شهرداری‌های جهان نیز قرار دارد. این موزه در سال ۱۳۸۶ و همزمان با یکصدمین سالگرد تاسیس نخستین بلدیه (شهرداری) ایران در تبریز و در ۸۰۰ متر مربع و با هزینه یک میلیارد و صد میلیون ریال راه اندازی شده‌است. موزه شهر تبریز شامل تالارهای مختلفی چون تالار دوربین‌های قدیمی، تالار دفاع مقدس، چاپ و نشر، فرش، هنرهای معاصر، خط و خوشنویسی، تالار حکمت و چندین تالار دیگر است. در این تالار، فرش‌ها و قالی‌هایی با قدمت ۱۱۰ سال به نمایش گذاشته شده‌اند. ۱۲ تخته فرش موجود در این مجموعه مربوط به فرش‌هایی است که از زمان تاسیس عمارت شهرداری تبریز تا سال ۱۳۲۰ به دستور ارفع‌الملک جلیلی بافته شده و به اتمام رسیده‌است. موقعیت این بنا در خیابان امام خمینی میدان ساعت عمارت شهرداری می باشد. موزه قاجار موزه قاجار در محله ششگلان، یکی از محلات قدیمی تبریز و در یک خانه زیبای قدیمی متعلق به حسنعلی خان امیر نظام گروسی قرار گرفته است و تاریخ احداث آن به اواسط دوره قاجار باز می گردد، قرار گرفته است. عمارت امیر نظام به سبک معماری درون گرا و در دو طبقه با زیر بنای 1500 متر مربع ساخته شده است. این موزه دارای 9 تالار نمایش: سکه های تاریخی، بافته، چینی و آبگینه، خاتم و فلزات، رجال و فرامین، سنگ‌ نوشته ها، اسلحه و آثار معماری و شهرسازی  می باشد. موقعیت این بنا در خیابان ششگلان جنب سازمان صنایع و معادن می باشد. موزه قرآن و کتابت بنای مسجد شاه طهماسب صفوی معروف به مسجد صاحب الامر در شرق میدان صاحب آباد در قلب شهر تبریز در کنار مهران رود قرار دارد. این بنای تاریخی یک گنبد و دو مناره بلند دارد و در ابتدا مسجد ویژه شاه طهماسب اول صفوی بود که در سال 1045 ه.ق به وسیله سپاهیان سلطان مراد چهارم- امپراطور عثمانی- تخریب شد. با توجه به قداست این بنا پس از انجام تغییرات لازم این مکان به عنوان موزه قرآن و کتابت در نظر گرفته شد. در این موزه مجموعه نفیسی از نسخ قرآن مجید مربوط به ادوار مختلف تاریخ و قطعات زیبایی از آثار خوشنویسان بنام ایران به نمایش گذاشته شده است. موقعیت این بنا در خیابان دارائی میدان صاحب الامر بنای صاحب الامر می باشد. موزه سفال این موزه که در محل خانه‌ای متعلق به دوره قاجار و در سال 1384 افتتاح شده است، به نمایشگاه آثار سفال زنده‌یاداستاد احمد و عباس قابچی و خانم فریده تطهیرنیا اختصاص یافته است. خاک این سفال‌ها که به روشی استادانه و چیره‌دستانه خلق شده‌اند، از معادن خاک سفید (ترکیبات کائولن) در شهر زنور مرند تأمین شده است. شهر زنور در دامنه کوه آق داغ، مرکز سفالگری با خاک سفید بوده است. خانواده قابچی بیش از هفتاد سال پیش به شهر تبریز مهاجرت کردند و در کارگاهی در محله درب سرخاب به سفالگری مشغول شدند. همچنین در این موزه دوره ها و کارگاه های آموزشی سفالگری و نیز نمایشگاه های موقت هنرمندان سفالگری برگزار می شود. موقعیت این بنا در خیابان شمس تبریزی ایستگاه گرو کوچه صرافلار می باشد.                خانه پروین اعتصامی خانه پروین اعتصامی مربوط به دوره پهلوی اول است و در تبریز خیابان عباسی جنب مسجد میرآقا کوچه ساوجبلاغی پلاک ۶ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ثبت ۱۸۶۸۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. خانه بهنام خانه بهنام یا بهنام گنجه‌ای یا قدکی یکی از ساختمانهای تاریخی شهر تبریز است که در اواخر دوران زندیان و اوایل دوران قاجار به عنوان یک خانه مسکونی ساخته شده است. در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار، این خانه نوسازی و با نقاشیهایی تزیین شد. این خانه شامل یک ساختمان اصلی، بعنوان ساختمان قشلاقی و یک ساختمان کوچک بعنوان ساختمان ییلاقی است. مانند بسیاری از خانه‌های قدیمی ایرانی، این خانه دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی است. در بازسازی اخیر این خانه، تاکنون چند نگارگری ایرانی فرسکو کشف گردیده است که هم اکنون در حال تعمیر شدن توسط متخصصان است. خانه بهنام بخشی از مدرسه معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز است. خانه قدکی این خانه و خانه بهنام و خانه گنجه ای زاده جمعا از کاربری مسکونی به کاربری آموزش عالی تغییر عملکرد داده و جزء مجموعه دانشگاه هنر اسلامی تبریز می باشد و در محور تاریخی و فرهنگی تبریز واقع شده است. بنا متعلق به اواسط دوره قاجاریه بوده و در دو دوره تکمیل شده است و شامل اندرونی و بیرونی است. از سـردر به هشتی و از هشتی به حیاط باغچــه وارد می شود. طنبی بزرگ شرقی- غربی است. پنجره های اروسی آن با شیشه های رنگی به شمال و جنوب باز می شود. ایوان ستوندار در جنوب طنبی رفیع و بلند است. ارتفاع ستونهای ایوان شمالی معادل ارتفاع طنبی است. اتاقهای گوشوار در طرفین طنبی قرار گرفته است. زیر اتاق طنبی حوضخانه است. سقف حوضخانه گنبد با کادربندی آجری و با سکوهای جانبی و حوض سنگی دارای جلوه خاصی است. اندرونی دارای اتاقهایی در اضلاع شرقی و غربی حیاط می باشد. تناسبات معماری، وسعت ساختمان و تنوع طاقها و گنبدها در سقف زیرزمینها جالب توجه است. علاوه بر تناسبات کلیه اندامهای بنا که چشمگیر است، نمای ساختمان دارای انواع طرحهای آجرکاری است. ظرافت اروسی ها، آئینه کاری و گچبری سقف ایوان و تنوع کاربندیهای آجری، آرایش حوض و باغچه و رف بندی اتاق با کیفیت عالی است. سورتمه سواری پارک ائل گلی تبریز بزرگ‌ترین و نخستین مجموعه سورتمه‌سواری شمال‌غرب کشور با مشارکت بخش خصوصی و شهرداری تبریز طراحی و راه‌اندازی شده است. طول مسیر سورتمه تبریز 450 متر می‌باشد که به دو صورت کابین‌های یک و دو‌نفره طراحی شده و چشم‌انداز زیبای تبریز در طول مسیر حرکتی کابین‌ها برای استفاده کنندگان از این مجموعه جذابیت‌های خاص خود را خواهد داشت. تله کابین فاز اول تله کابین عون بن علی که با مشارکت شهرداری تبریز به عنوان کارفرما، اتاق بازرگانی اسکاندیناوی و ایران به عنوان مجری و شرکت مهندسین مشاور سبزاندیش پایش به عنوان مشاور طرح اجرا شده، بالغ بر 100 میلیارد ریال هزینه در بر داشته و کلیه تجهیزات و امکانات فنی آن از شرکت دوپل مایر اتریش خریداری شده است. بر اساس مطالعات انجام گرفته، طول افقی تله کابین در فاز اول 1450 متر و طول شیب دار آن 1480 متر است و میانگین تغییر ارتفاع پروژه نیز 261 متر پیش بینی شده است. طرح تله کابین عون بن علی با میانگین حداقل 12 و حداکثر 24 کابین طراحی شده و با پیش بینی 6 دکل یا برج، کار جابجایی کابین ها انجام خواهد گرفت. همچنین براساس محاسبات انجام یافته کل زمان سفر در هر مسیر رفت و برگشت از طریق تله کابین در فاصله 4 کیلومتری عون بن علی تا ارتفاعات بالادست سد شهید مدنی 6 دقیقه و 24 ثانیه می باشد و در هر 6 ثانیه نیز یک کابین در رفت و برگشت خواهد بود. علاوه بر این تله کابین مذکور با ظرفیت جابجایی یک هزار مسافر در ساعت طراحی شده و سیستم هدایت آن با قدرت 191 کیلو وات عمل می کند. لازم به ذکر است که با راه‌اندازی تله کابین عون بن علی، این منطقه به یکی از نقاط توریستی و تفریحی تبریز تبدیل و سالانه پذیرای صدها هزار نفر از شهروندان و میهمانان و گردشگران داخلی و خارجی خواهد بود. علاوه بر این وجود طبیعت بکر دامنه های عون بن علی و طرح های جنگل کاری این ارتفاعات با امکانات تفریحی و رفاهی چون رستوران، پارک های تفریحی، شهر بازی و دیگر امکانات، بر جاذبه های این پروژه می افزاید. در حال حاضر شهرداری تبریز به دنبال اجرای سریع فاز دوم تله کابین عون بن علی با مشارکت بخش خصوصی است و مقدمات اجرای فاز دوم این طرح نیز در سال جاری فراهم خواهد شد.