نکاتی در خصوص واکسن آنفلوانزا و ضرورت تزریق آن
با شروع فصل پاییز سوالات زیادی در خصوص لزوم تزریق واکسن آنفولانزا و چگونگی تزریق آن مطرح می شود. آنفولانزا بیماری است که به سرعت شیوع می یابد و توسط سویه های مختلفی که هر ساله تغییر می کنند ایجاد می شود به همین دلیل است که هر سال نیاز به تزریق واکسن جدید است .
بیشترین زمان احتمال ابتلا به آنفولانزا ماه های مهر تا اسفند است. اگرچه برخی علائم بیماری سرماخوردگی و آنفولانزا مشابه هم است ولی این واکسن در مقابل سرماخوردگی از ما محافظت نمی کند. واکسن آنفولانزا دو تا سه هفته پس از تزریق بر علیه سه سویه از ویروس ها محافظت می کند بنابراین دقیقا قبل یا بعد از واکسیناسیون احتمال درگیری با سویه های بیماری زا وجود دارد.
بر اساس دستور سازمان بهداشت جهانی اولویت تزریق واکسن به این ترتیب است: بیماران دیالیزی و پیوند کلیه، بیماران تالاسمی ماژور، بیماران کبدی شامل :سیروز و پیوند کبد، بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی قرار دارند و در آخر پرسنل بهداشتی درمانی.
تزریق واکسن در کسانی که سابقه واکنش الرژیک به مواد موجود در واکسن آنفولانزا را دارند مانند تخم مرغ، فرمالدهید، جنتامایسین، کسانی که در زمان مراجعه برای تزریق واکسن تب یا عفونت حاد داشته باشند، کسانی که سابقه ابتلا به سندرم گیلن باره را داشته باشند و شیر خواران زیر 6 ماه ممنوع است.
واکسن های آنفولانزا در تمامی مراحل بارداری قابلیت مصرف دارند.اطلاعات عمده تری در مورد بی خطری این دارو در سه ماهه دوم و سوم نسبت به سه ماهه اول بارداری در دسترس می باشد. همچنین واکسن آنفولانزا را می توان در دوران شیردهی تجویز کرد.
واکسن آنفولانزا باید در دوزی که پزشک تجویز کرده به صورت داخل عضلانی یا زیر جلدی عمیق تزریق شود.
مانند تمام فرآورده های دارویی این واکسن هم ممکن است در برخی از افراد موجب عوارض جانبی نظیر سردرد، تعریق، درد عضلات، درد مفاصل، تب، ضعف، خستگی، سرخی و ورم و سختی محل تزریق شود که این عوارض معمولا طی یک تا دو روز بدون درمان برطرف می شود.
عوارضی مانند تب بالا، تغییر در رفتار و هوشیاری، کهیر یل راش ها و ضایعات پوستی منتشره، گرفتگی و خشونت صدا و مشکلات تنفسی مانند سختی تنفس، ضبان قلب بالا و ضعف شدید بدنی با رنگ پریدگی، حساسیت شدید و فوری در افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند، احساس گیجی وخستگی، تورم اطراف چشم ها و لب ها، سندرم گیلن باره با علائم فلج بالا رونده ناشی از گرفتاری اعصاب محیطی، شوک انافیلاکتیک، این عوارض از واکسن انفولانزا جدی است و بلافاصله باید به پزشک مراجعه کرد.
همه افراد به ویژه افراد بالای 65 سال و کودکان 3 تا 12 سال واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند. همچنین افرادی که بیماریهایی نظیر پرفشاری خون، دیابت، مشکلات ریوی و کبدی، نارسایی کلیوی و کمخونی دارند و همهی کسانی که به نوعی با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی سروکار دارند بهتر است این واکسن را تزریق کنند.
تزریق این واکسن در کودکان زیر 36 ماه به میزان 2 دوز به فاصله 45 روز، تزریق میشود که هر دوز مصرفی برای این کودکان، نصف دوز بزرگسالان است. همچنین برای کودکان 36 ماه تا 12 سال که برای نخستین بار این واکسن
را تزریق میکنند، طی دو مرحله و با دوز کامل تزریق میشود اما برای افراد بالای 12 سال فقط یک بار تزریق میگردد.
بسیاری از افراد جامعه نیازی به مصرف واکسن آنفلوآنزا ندارند مصرف این واکسن در اطفال و افرادی است که نقص ایمنی داشته و یا افراد مسنی که بیماریهای زمینهای مانند آسم دارند همچنین بیماران سرطانی نیز میتوانند جهت افزایش ایمنی بدن در برابر سرماخوردگی از این واکسن استفاده کنند.
در شرایطی قرار داریم که با محدودیتهای ارزی مواجهایم و میزان عرضه و تقاضای واکسن آنفلوآنزا با یکدیگر همخوانی ندارد و این در حالی است که اغلب متقاضیان اصلا نیازی به استفاده از این دارو ندارند.
عمدتا پس از فصل سرما کسی تمایل به مصرف واکسن آنفلوآنزا ندارد مگر افرادی که به جاهای پر ریسک مانند حج میروند.
این نکات را در مورد واکسیناسیون آنفلوآنزا را به یاد داشته باشید:
1- واکسن تزریقی آنفلوآنزا حاوی ویروس کشته شده است. استفاده از این واکسن پس از شش ماهگی مورد تایید قرار گرفته است.
2- واکسن استنشاقی آنفلوآنزا به صورت اسپری بینی از ویروس ضعیف شده ساخته شده است و برای افراد بین 2 تا 49 سال مورد تایید قرار گرفته است.
3- این واکسن برای کسانی که قبلا نسبت به آن حساسیت نشان داده اند، توصیه نمی شود.
4-تقریبا دو هفته پس از زدن واکسن، بدن شما پادتن هایی تولید می کند که برای محافظت در برابر آن گونهی خاص ویروس آنفلوآنزا مورد نیاز هستند.
5- فصل شیوع آنفلوآنزا معمولا از مهر تا اردیبهشت به طول می انجامد. بهترین ماهها برای واکسیناسیون آنفلوآنزا مهر و آبان است، اما بعد از این زمان هم می توان واکسن زد.
6- شما با زدن واکسن تزریقی آنفلوآنزا، آنفلوآنزا نمی گیرید، اما عوارضی جزئی مانند تورم، تب خفیف و درد بدن ممکن است رخ دهد.
7- همین مسئله در مورد واکسن استنشاقی هم صادق است و تنها ممکن است اثرات جانبی جزئی به صورت آبریزش بینی، سردردو گلودرد خفیف بروز کند.
8- طبق توصیه پزشکان، نیازی نیست که همه افراد از این واکسن استفاده کنند، بلکه افراد با بیماری های خاص یا سالمندان بیش از سایرین به استفاده از این واکسن نیاز دارند.
9- بر پایه تحقیقات انجام شده این واکسن از ابتلا به آنفلوانزا جلوگیری می کند، اما تاثیر چندانی بر مرگ و میر ناشی از این بیماری ندارد. این در حالی است که در گذشته تصور می شد واکسن سرماخوردگی تا 50 درصد مرگ ناشی از بیماری آنفلوانزا را کاهش می دهد.
10- توصیه می شود که در مورد تزریق این واکسن، حتما با پزشک متخصص مشورت شود؛ برای مثال افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند، حتما باید برای تزریق این واکسن تحت آزمایش و بررسی قرار گیرند.
علایم و راه درمان آنفولانزا/دانستنی های مهم در مورد آنفولانزا
علائم آنفولانزا و درمان آن
از آنجایی که درمان خاصی برای سرماخوردگی و آنفولانزا وجود ندارد، پیشگیری بهترین سلاح برای مقابله با این عوامل ویروسی است.
تمامی مواردی که باید در مورد علائم آنفولانزا تا درمان بدانید را در ادامه ببینید
تا به حال بیش از 200 نوع ویروس سرماخوردگی شناسایی شده اند که تعداد آنها هر ساله نیز افزایش می یابد. این ویروس ها همگی سرما دوست هستند و اغلب نیز در مجاری تنفسی به صورت غیرفعال زندگی می کنند. زمانی که زمینه مناسب مثل سرد شدن هوا فراهم شود ویروس ها فعال می شوند.
از آنجایی که درمان خاصی برای سرماخوردگی و آنفلوانزا وجود ندارد، «پیشگیری» بهترین سلاح برای مقابله با این عوامل ویروسی است.شستن دست ها و لمس نکردن صورت، راه های ساده اما مؤثر برای جلوگیری هستند.
آنفلوآنزا یا گریپ (Grippe) بیماری واگیردار است که توسط نوعی ویروس آران ای از خانواده Orthomyxoviridae ایجاد می شود. این نوع ویروس ها در پرندگان و پستانداران اثر می گذارند. این بیماری باعث عفونت حاد دستگاه تنفسی می شود که با سردرد ناگهانی، درد ماهیچه، تب و ضعف و بی حالی شدید نمایان می شود. این بیماری در موارد حاد به خصوص در خردسالان ممکن است باعث سینه پهلو شود. سه گونه ویروس آنفولانزا به نامهای A B C وجود دارد . در حالت معمولی دورهٔ بیماری 3 تا 4 روز است.
علائم و محل بیماری
علایم آنفولانزا در کودکان علایم آنفولانزا سرماخوردگی
تاریخچه بیماری
در قرن بیستم ویروس آنفلوآنزا در سال 1918 شیوع پیدا کرد و تا امروز آمار مرگ و میر یک سیر نزولی را طی کرده است. به این صورت که در آغاز فعالیت این ویروس مرگ های دسته جمعی حتی 40 میلیون نفر در یکسال گزارش شده است اما به مرور کاهش یافت. امروزه گونه های جدیدتر این ویروس مانند آنفلوآنزای پرندگان یا آنفلوآنزای خوکی نیز ظهور کرده اند.
افرادی که در معرض آنفلوآنزا هستند
بیماری هایی چون قلبی، ریوی، کلیوی، دیابت، آسم، بارداری و کهنسالی امکان مبتلا شدن افراد به آنفلوآنزا را افزایش می دهند . همچنین کودکان به علت سیستم دفاعی ضعیف بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند. چون این بیماری واگیر دار است در مکان های عمومی امکان انتقال این بیماری زیاد می باشد.
علائم بیماری
– بالا بودن درجه حرارت بدن ( درجه حرارت بدن به مدت بیش از دو روز بیشتر از 8/37 درجه سانتی گراد باشد )
– ابتلا به درد ناگهانی یا ترشح از یک یا دو گوش
– احساس درد در گوش خود و ادامه آن به مدت بیش از چند روز
– آبریزش و گرفتگی بینی بیش از 10 روز
– سرفه همراه با خلط غلیظ و بدبوی زرد و سبز رنگ
– گلودرد بیش از 48 ساعت به هنگام بلع غذا
– حساسیت های پوستی یا جلدی غیر قابل توجیه
– سفتی گردن همراه با سردرد مداوم
– درد در ناحیه سینوزیت ها، تب و ترشحات زرد یا سبز رنگ بینی که بیش از 48 ساعت طول بکشد
تب و لرز، سردرد، دردهای عضلانی از جمله کمردرد، خستگی، سرفه (که ممکن است با خلط همراه باشد.)، گلودرد، خشونت صدا، استفراغ. گلودرد خارش بدن کوفتگی از علایم شایع بیماری هستند. آنفلوآنزا در تمام سنین به غیر از دوران شیرخوارگی دیده می شود. شیوع ناگهانی انواع مختلف آنفلوآنزا تقریباً هر زمستان رخ می دهد و شدت آنها متفاوت است. همچنین کسانی که قبلاً دچار این بیماری نشده اند امکان بروز این بیماری دربدن انان بیشتراست..***
عوارض و علل بیماری
عوارض بیماری
هرچند دورهٔ معمولی بیماری 3 تا 4 روز است اما چون در جریان آنفلوآنزا میکروب های دیگری به بدن حمله می کنند ازاینرو سبب پیدایش عفونت های ثانوی به خصوص در دستگاه تنفس هم می گردند و این بدان معنا است که آنفلوآنزا مقاومت بدن را کم کرده و آن را برای دچار شدن به بیماری های دیگر آماده می سازد. به کار بردن ماسک، گندزدایی هوای اتاق بیماران و جدا کردن سریع مبتلایان از افراد سالم تا حدی مانع شیوع آنفلوآنزا می شود.
علل بیماری
ویروس های عامل آنفلوآنزا از سرده اورتومیکسو ویروس ها هستند. آنفلوآنزای شامل ویروس آنفلوآنزای A ، آنفلوآنزای B و آنفلوآنزای C . این ویروس ها در اثر تماس مستقیم یا غیرمستقیم (مثلاً استفاده از لیوان آلوده) گسترش می یابند.
موارد خطرناک
اگر یکی از موارد زیر به هنگام درمان رخ دهند:
افزایش تب یا سرفه
وجود خون در خلط
گوش درد
تنگی نفس یا درد قفسه سینه
ترشحات غلیظ از بینی، سینوس ها یا گوش ها
درد سینوس
درد یا سفتی گردن.
درمان سریع آنفولا نزا آنفولانزا علایم بیماری آنفولانزا آنفولانزا در کودکان درمان آنفولانزا سرماخوردگی در کودکان
مردم برای کاهش علائم و نشانه های سرماخوردگی آسپرین مصرف می کنند اما تحقیقات نشان داده است که آسپرین تعداد ویروس های سرماخوردگی در ترشحات بینی را افزایش داده و در نتیجه شانس سرایت بیماری را از شخصی به شخص دیگر افزایش می دهد؛ بنا بر نظر سازمان ملی تحقیقاتی آلرژی و بیماری های واگیردار آمریکا، انجمن متخصصین اطفال آمریکا توصیه می کنند که نباید به بچه ها و نوجوانان آسپرین یا هر داروی دیگر که حاوی آسپرین است جهت درمان بیماری های ویروسی – به خصوص آبله مرغان و آنفلوانزا- تجویز شود. نتیجه تحقیقات پزشکی حاکی از این است که استفاده از آسپیرین برای درمان بیماری های ویروسی سرماخوردگی در کودکان باعث بیماری REYE می شود. این بیماری می تواند باعث زیان های غیر قابل جبران مغز و کبد شود و در مواقعی مرگ اطفال را نیز به دنبال داشته باشد.
آنفولانزا در کودکان
اگر کودک شما نشانه های زیر را داشت احتمالا به آنفولانزا مبتلا شده است؟
تب ناگهانی – 38.3 درجه سیلسیوس یا بالاتر
خستگی، بی حالی به همراه نشانه هایی همچون سرفه های خشک و بینی گرفته
اگر نشانه هایی همچون گرفتگی بینی یا سرفه قبل از تب پدیدار شدند، به احتمال زیاد فرزند شما سرما خورده است.
از دیگر نشانه های آنفولانزا می توان به زودرنج شدن، بی میلی و کم اشتهایی، گلودرد و ورم گلو اشاره کرد. آنفولانزا همچنین باعث ایجاد درد در ناحیه شکم و اسهال و استفراغ می شود.
کودکان چگونه آنفولانزا می شوند؟
ویروس های نوع A و نوع B آنفولانزا، به سرعت در محیط منتشر و پخش می شوند. اگر کودک شما در نزدیکی فردی قرار دارد که آنفولانزا گرفته و سرفه و عطسه می کند، احتمال دارد قطرات سرفه یا عسطه او به دهان یا بینی کودک وارد شوند. فرد مبتلا به آنفولانزا، از یک روز پیش از بروز علائم بیماری و 5 روز پس از آن ناقل بیماری است.
از آنجا که ویروس آنفولانزا به سرعت تکثیر می شود، این بیماری می تواند به راحتی در مدرسه، مراکز نگهداری کودکان، زمین های بازی و حتی خانواده پخش شود. بیشتر مواقع، حتی افرادی که تصور می شود مبتلا نشده اند نیز پس از یک تا 4 روز علائم بیماری را نشان می دهند.
البته از آنجا که مقاومت افراد در مقابل ویروس آنفولانزا متفاوت است، شاید فردی به آن مبتلا باشد و خودش خبر نداشته باشد. یا نشانه های خفیفی داشته باشند که تصور شود سرماخوردگی است و به راحتی این ویروس را به بقیه افراد منتقل کند.
نکاتی در مورد آنفولانزا در کودکان
چه زمانی باید فرزند خود را پیش دکتر ببریم؟
اگر نشانه های زیر را در کودک خود مشاهده کردید، حتما او را نزد پزشک ببرید:
• اگر کودک شما زیر سه ماه است و تب 38 درجه سیلسیوس یا بیشتر دارد. کودکان در این سن حتما باید تحت مراقب پزشک برای تشخیص عفونت های جدی یا بیماری های احتمالی قرار بگیرند.
• اگر کودک شما بین 3 تا 6 ماه سن و تب بالای 38.3 درجه سیلسیوس یا بیشتر دارد.
• اگر کودک شما بالاتر از 6 ماه سن و تب بالای 39.4 درجه سیلسیوس یا بیشتر دارد.
• بیشتر از سه روز تب داشتن
• سرفه هایی که پس از یک هفته هنوز خوب نشده اند
• داشتن نشانه های آنفولانزا در صورت داشتن بیماری های مزمن همچون سرطان، کم خونی داسی شکل، دیابت یا ناراحتی های قلب، ریه یا کلیه
• داشتن نشانه های آنفولانزا و آرتروت روماتیسمی یا کاواساکی که هر دو با آسپرین درمانی برای مدت طولای بر طرف می شوند.
• گوش درد داشتن
• خس خس کردن گلو یا سخت نفس کشیدن
• دوباره مریض شدن بلافاصله پس از خوب شدن و درمان آنفولانزا
• کم آب شدن بدن
تزریق واکسن
مرکز پیشگیری و درمان بیماری ها، توصیه می کند همه افراد – کودکان و بزرگسالان – از شش ماهگی هر سال واکسن آنفولانزا تزریق کنند. تزریق واکسن برای کودکانی که بیماری های جدی تر همچون دیابت، سیستم دفاعی ضعیف، کم خونی شدید یا بیماری های قلب، ریه و کلیه دارند، بسیار مهم تر و ضروری تر است.
متاسفانه واکسن های آنفولانزا عاری از خطا نیستند. تاثیر این واکسن به سلامت بدن کودک شما و چگونگی تطابق واکسن با ویروس، بستگی دارد. هر چه کودک بدن سالم تری داشته باشد، این واکسن تاثیر بیشتری خواهد داشت. در بعضی از سال ها، بدن افراد تطابق زیادی با واکسن دارد اما ممکن است در سال های دیگر اینگونه نباشد.
اگر پس از واکسیناسیون کودکان، همچنان به آنفولانزا مبتلا شدند باید امیدوار باشیم که بیماری او سخت نیست. همچنین باید بدانید، واکسن آنفولانزا بدن کودک را در مقابل بیماری های مشابه آنفولانزا محافظت نمی کند.
نکات بهداشتی برای درمان کودک
رعایت بهداشت
برای محافظت بهتر و بیشتر از فرزند خود باید اصول بهداشتی را رعایت کنید: دست های او را با صابون و آب گرم شویید و از دیگر اعضای خانواده نیز بخواهید دست های خود را چند بار در روز بشویند. این کار از انتقال بیماری در خانه جلوگیری می کند.
بهترین کار، دور نگه داشتن فرزند خود از افراد مشکوک به بیماری است. البته اگر افراد بیمار باشند اما نشانه های آن را نداشته باشند کار کمی سخت می شود.
با همه تلاش شما برای سالم نگه داشتن کودک، باز هم ممکن است او به آنفولانزا مبتلا شود. در صورت ابتلا به آنفولانزا، می توانید مطمئن باشید او امسال دیگر دچار این بیماری نمی شود زیرا در برابر این ویروس واکسینه شده است. البته، در سال آینده دوباره احتمال خطر هست زیرا این مصونیت فقط برای همین امسال وجود دارد. به همین دلیل است که توصیه می شود هر سال واکسن آنفولانزا را تزریق کنید.
بیماری سرماخوردگی گاه به علت ضعف عمومی و کاهش مقاومت بدن روی می دهد. در این حالت فرد بیمار نیاز به استراحت، مصرف ویتامین ها به خصوص ویتامین C و تنفس هوای مرطوب و تمیز دارد.
بیماری سرماخوردگی گاه به علت ضعف عمومی و کاهش مقاومت بدن روی می دهد. در این حالت فرد بیمار نیاز به استراحت، مصرف ویتامین ها به خصوص ویتامین C و تنفس هوای مرطوب و تمیز دارد. اما علت مهم دیگری که موجب سرماخوردگی می شود حمله های ویروسی است. بیماری سرماخوردگی در این حالت آنفلوآنزا نامیده می شود و اگرچه با نشانه های عمومی سرماخوردگی مانند تب، ریزش آب بینی، سرفه و ضعف عمومی همراه است، بیماری شدت بیشتری دارد و گاه نیز با درد مفاصل همراه است.
یکی از عادت های اشتباهی که مردم دارند این است که در هنگام سرماخوردگی یا آنفلوانزا، دستمالی را که برای عطسه یا سرفه استفاده کرده اند در جیب یا دست خود نگه می دارند و مجدداً آن را مورد استفاده قرار می دهند. این راه بسیار ساده ای است که عوامل بیماری دوباره به بدن انتقال یابند و بتوانند باعث تشدید بیماری شوند. بیماران باید دستمال مورد استفاده را پس از یک بار مصرف فوراً دور بیندازند. یک اشتباه معمول دیگر آن است که با فشار بینی خود را در یک دستمال تمیز می کنند. فشار هوا باعث می شود که مقداری از ترشحات بینی که حاوی ویروس ها و میکروب ها هستند را به سینوس های زیر چشم انتقال دهند و باعث عفونت سینوسی شوند.
معرفی مجتمع آموزشی غیر دولتی نور تبریز
۱۰ موضوع دربارهی آلبرت انیشتین که احتمالاً نمیدانستید!
همگی ما قبول داریم که انیشتین یکی از بزرگترین دانشمندانی بوده که در طول تاریخ، زیستهاست. البته مانند بسیاری از افراد معروف دیگر، وقایع زندگی او نیز دستخوش تحریف شده یا فراموش گردیدهاست. در این نوشته تلاش میشود که به لایههایی عمیقتر از زندگی او نفوذ شود. با خواندن این نوشته و بررسی این زوایا، به همهی ما اثبات خواهد شد که انیشتین هنوز ظرفیتش را دارد که ما را کاملاً شگفتزده کند.
یک «معمای انیشتینی» هم در این نوشته مطرح میشود که هوش خوانندگان را محک بزنیم. نیازی نیست که لزوماً فیزیک بدانید یا مدرکی دانشگاهی داشتهباشید. فقط مهم این است که بدانیم چه کسی میتواند به جواب آخر میرسد و اینکه آیا شما جزو آن ۲٪ از انسانهایی هستید که میتوانند این معما را حل کنند… یا نه!
1- تألیف نظریهی نسبیت عام او باعث بروز اختلاف شد
با مطرح شدن نظریهی نسبیت عام توسط انیشتین، مجادلاتی که امروزه از آن ها کمتر شنیدهایم رخ داد که او را متهم به سرقت علمی از دانشمندی آلمانی به نام «دیوید هیلبرت» مینمود. ماجرا از جایی آغاز شد که هیلبرت ادعا نمود که زودتر از انیشتین به این نظریه آگاه شده و انیشتین بدون ذکر نام او، کارهای او را کپی کردهاست.
در ابتدا بیشترِ مردم این موضوع را باور کردند که هیلبرت و انیشتین بطور جداگانه روی این موضوع مطالعه کرده اند و هیلبرت ۵ روز زودتر از انیشتین، مقالهای را با معادلات صحیح آمادهی چاپ کردهاست. اما بررسی دانشمندان نشان داد که اتفاقاً این آقای هیلبرت است که در جاهایی از انیشتین کپیبرداری کرده، آن هم بدون ذکر نامی از او.
ظاهراً هیلبرت در فرستادن نسخهی اولیهی مقالهاش، یک مرحلهی بسیار مهم را در اثبات فراموش کرده بود که منجر به این میشد که نظریه غلط از کار در بیاید. وقتی چند ماه بعد مقالهی آقای هیلبرت چاپ شد، او متوجه آن گام اساسی شد و اصلاحش کرد و مقالهاش را به چاپ رساند، اما چه سود که انیشتین زودتر راه درست را رفتهبود و مدتها قبل مقالهاش را چاپ کردهبود!
2- انیشتین در دبیرستان مردود نشد!
انیشتین در دبیرستان مردود نشد. در حقیقت او آنقدر در ریاضیات هوشمند بود که درس حساب دیفرانسیل را در ۱۲ سالگی خواند، یعنی سه سال زودتر از زمان معمول. او در ۱۵ سالگی مقالهای نوشت که بعدها اساس و پایهی کارش در نظریهی نسبیت گردید.
این افسانه که او در زمان دبیرستان مردود شدهاست، بخاطر تفاوت در سیستم نمرهدهی بین دبیرستانهای آلمان و سوییس، بر سر زبانها افتاد. انیشتین از مدرسهای آلمانی به مدرسهی انتون در آرگائوی سوییس رفت. سیستم نمرهی ۱ تا ۶ (A تاF) که در مدرسههای آلمان معمول بود، مفهومی برعکس در مدرسهی سوییسی یافت. به این صورت که ۱ کمترین نمره و ۶ بالاترین نمره بود.
بهرحال انیشتین در امتحان ورودیِ کالج مردود شد. قبل از ورود او به دبیرستان کانتون که داستان مردود شدنش از آنجا آغاز شد، او در امتحان ورودیِ مدرسه فدرال پلیتکنیک سوییس شرکت کرد. انیشتین در امتحان درسهای فیزیک و ریاضی عملکردی درخشان داشت، اما در چند درس غیرعلمی نمرات بسیار ضعیفی کسب کرد، بالاخص در درس زبان فرانسه!
3- اختراعات انیشتین
انیشتین در طول عمر خود چندین اختراع ثبت نمود، از جمله یخچال انیشتین که آن را با همراهی دوست و همکار فیزیکدانش، «لئو زیلارد»، ساخت. برخلاف یخچالهای معمولی، یخچال انیشتین از الکتریسیته استفاده نمیکرد و بهجای آن، غذا را طی یک فرآیند جذب خنک مینمود که از تغییر فشار مابین گازها و مایعات در اتاقک نگهداری غذا بهره میبرد و درجهی حرارت را در آن محیط برای نگهداری غذا کاهش میداد.
انگیزهی انیشتین در اختراع این یخچال، شنبدن خبر مرگ خانوادهای آلمانی در اثر استنشاق گازهای سمی نشتکرده از یک یخچال معمولی بود. در سالهای قرن نوزدهم، احتمال این وجود داشت که روش مهر و موم کردنِ کمپرسورهای مکانیکی یخچالها معیوب باشد و گازهای سمی دیاکسید گوگرد و متیل کلرید به بیرون نشت نماید.
البته انیشتین یک پمپ و یک بلوز هم اختراع کرد. بلوز از دو مجموعهی دکمه تشکسل شدهبود که موازی با یکدیگر دوخته شدهبودند. با بستن یک سری از دکمهها لباس کاملاً اندازهی فردی که اندامی متناسب داشت میشد و با بستن گروه دیگر دکمهها، لباس برای افراد چاقتر مناسب میبود. بنابراین اگر فردی با اندام متناسب بلوز انیشتین را میخرید و در گذر زمان چاق میشد، یا آن که فردی چاق بلوز را تهیه میکرد و بعد از مدتی لاغر میشد، دیگر نیازی به خرید بلوز تازه نداشت و فقط کافی بود که از ردیف دوم دکمهها استفاده کنند!
4- راه گریزی که میتوانست ایالات متحده را به یک حکومت دیکتاتوری تبدیل نماید
«کورت گودل» یکی از دانشمندانی بود که با استیلای نازیها بر آلمان در طول جنگ جهانی دوم، از این کشور به آمریکا گریخت. برخلاف انیشتین، گودل برای کسبِ حق شهروندی در امریکا مرارتهای فراوانی را متحمل شد. وقتی بالاخره گودل برای مصاحبهی گرفتن حق شهروندی دعوت شد، نیاز به دو شاهد داشت که رفتار او را تأیید نمایند. گودل به همراه دوستان خود «اسکار مورگِناشترن» و انیشتین برای مصاحبه رفت.
گودل برای شرکت در مصاحبه مطالعات بسیاری انجام شدهبود و جلسه توسط قاضی «فیلیپ فورمن» برگزار میشد که تصادفاً یکی از دوستان انیشتین بود. وقتی فورمن اظهار داشت که ایالات متحدهی آمریکا دارای حکومتی دیکتاتوری نیست و هرگز هم احتمال ایجاد دیکتاتوری در آن وجود ندارد، گودل نتوانست جلوی زبان خود را بگیرد و مخالفت کرد و گفت اتفاقاً راه گریزی در قانون اساسیِ این کشور وجود دارد که میتواند ایالات متحده را دارای یک حکومت دیکتاتوری نماید.
گودل میخواست بیشتر توضیح دهد اما انیشتین میان حرفهایش پرید چرا که احتمال میداد گفتن آن حرفها، شانس کسب شهروندیِ دوستش را از بین ببرد. اتفاقاً قاضی فورمن از گودل خواست تا حرفهایش را ادامه بدهد و با پایان این مصاحبه، گودل حق شهروندی آمریکا را کسب نمود!
این موضوع تنها در خاطرات مورگناشترن آمدهاست. با اینحال او متأسفانه بخش هیجانانگیزِ ماجرا را از قلم انداختهاست و از آن راه گریز که می توانست آمریکا را مبدل به یک دیکتاتوری نماید، سخنی به میان نیاورده. هیچکس دقیقاً نمیداند این راه گریز در کجای قانون اساسی آمریکا آمدهاست اما حدس زده میشود که منظور گودل، «بخش پنجم» باشد، که دربارهی اصلاحات در قانون اساسی است. این احتمال وجود دارد که اصلاحات خاصی، به نابودیِ کامل قانون اساسی بیانجامد.
5- FBI باور داشت که انیشتین، جاسوس شوروی است!
FBI انیشتین را از سال ۱۹۳۳ که وارد آمریکا شد تا سال ۱۹۵۵ که فوت نمود، تحت نظر داشت. آنها اغلب مکالمات تلفنی او را شنود میکردند، نامههایش را رهگیری مینمودند و در سطل زبالهی او دنبال مدرکی می گشتند که نشان از همکاری او با گروههای خرابکار یا فعالیتی مبنی بر جاسوسی برای شوروی باشد! حتی یکبار FBI با خدمات مهاجرت و تابعیت همکاری کرد تا دلیلی باید که او را اخراج نمایند. آنها باور داشتند که انیشتین یک فرد رادیکال دولتی یا کمونیست باشد و این تردید، از دیدگاههای سیاسیِ او و پیوندهایش با گروههای ضدجنگ و حامی حقوق بشر نشأت گرفتهبود.
پیش از ورود انیشتین به خاک امریکا، گروه زنان میهنپرست نامهای ۱۶ صفحهای به وزارت امور خارجهی آمریکا نوشتند و مراتب اعتراض خود را دربارهی ورود او به خاک سرزمینشان، اعلام نموده بودند. آن ها در بخشی از نامهشان اظهار داشته بودند که حتی جوزف استالین نسبت به انیشتین، با گروههای کمونیستی محدودتری در ارتباط است!
بنابراین وزارت خارجهی امریکا قبل از صدور ویزای انیشتین، وی را مورد یک بازجویی گسترده دربارهی عقاید سیاسیاش قرار داد. انیشتین که بسیار خشمگین شدهبود گفت مردم آمریکا برای ان که او به این کشور بیاید، به او التماس کردهبودند و او به هیچوجه تحمل نمی کند که با او مانند یک مظنون برخورد شود. بعد از اخذ ویزا و حق شهروندی، انیشتین با وجود آن که می دانست تحت نظر است، در آمریکا ماند. حتی او به یکی از سفرای لهستان گفتهبود که مکالمهی تلفنی آنها مخفیانه ضبط میشود.
6- انیشتین از همکاریاش در ساخت بمب اتمی پشیمان بود
انیشتین هرگز مستقیماً در پروژهی منهتن، که مربوط به ساخت اولین بمبهای اتمی آمریکا در طی جنگ جهانی دوم بود، شرکت نکرد. حتی اگر خودش هم می خواست شرکت کند، مطمئناً طی پاکسازیهای فوقامنیتی رد می شد. حتی دانشمندانی که در این پروژه همکاری می کردند، از دیدار با وی منع شدهبودند.
میتوان گفت تنها جایی که انیشتین درگیر پروژه شد، آنجایی بود که طی نامهای به «فرانکلین روزولت» لزوم دستیابی به بمب اتمی را یادآوری کردهبود. او زمانی این نامه را همراه با لئو زیلارد فیزیکدان برای روزولت نوشت که دانست دانشمندان آلمانی به فرآیند شکستن اتمهای اورانیوم پی بردهاند.
با آنکه انیشتین کاملاً به نتایج بسیار ویرانگر بمب اتمی آگاه بود، انیشتین خود را ملزم به دخالت دانست، چرا که وحشت داشت که ابتدا آلمانی ها به بمب اتمی دست یابند. با این وجود در نهایت امضا کردن آن نامه، به پشیمانی انیشتین انجامید. میگویند وقتی که برای اولین بار به انیشتین خبر دادند که آمریکا بمب اتمی نخست را روی هیروشیما انداخته، او گفت «وای بر من!» او بعدها اعتراف کرد که اگر میدانست آلمانیها نمیتوانند بمب اتمی بسازند، هرگز آن نامه را امضا نمیکرد.
7- ادوارد انیشتین
ادوارد، پسر دوم انیشتین از همسرش میلِوا ماریچ بود که در سال ۱۹۱۰ متولد شد. ادوارد که در کودکی با نام «تِهتِه» یا «تِهتِل» خوانده میشد، اغلب در کودکی بیمار میشد و در ۲۰ سالگی هم مبتلا به اسکیزوفرنی گردید. میلوا در سال ۱۹۱۹ از انیشتین جدا شد. ابتدا وظیفهی سرپرستی ادوارد با میلوا بود اما بعداً او را به یک آسایشگاه روانی سپرد.
انیشتین از اینکه شنید پسرش به بیماری روانی مبتلا شده اصلاً تعجب نکرد. خواهر میلوا هم به اسکیزوفرنی مبتلا بود و تهته اغلب رفتارهایی را نشان میداد که میتوانست نشانهای مبنی بر ابتلای او باشد. انیشتین یک سال پس از آن که ادوارد در بیمارستان بستری شد، به امریکا گریخت. در حالیکه تا زمانی که در اروپا زندگی میکرد مدام با پسرانش ملاقات داشت، پس از مهاجرت به آمریکا مجبور شد به نامهنگاری با آن ها قناعت کند.
نامههایی که انیشتین برای ادوارد نوشته، به تعدادی محدود هستند اماد همگی آنها مضمونی تشویقکننده دارند. در یکی از نامهها او مردم را به دریا تشبیه میکند که گاه میتوانند«متعادل و دوستانه» باشند و گاه «طوفانی و مزوّر». او در آن نامه اظهار امیدواری کرده که بتواند پسرش را در بهار آینده ببیند. متأسفانه جنگ جهانی هم تمام شد، اما انیشتین دیگر نتوانست تهته را ببیند.
پس از آنکه میلوا در سال ۱۹۴۸ فوت کرد، تهته تا ۹ سال بعد از آن هم در بیمارستان روانی بستری ماند. البته تهته به مدت ۸ سال با یک خانواده زندگی کرد اما وقتی مادر خانوادهای که او را پذیرفته بودند بیمار شد، مجدداً به بیمارستان ارجاع دادهشد. تهه در سال ۱۹۶۵ و تقریباً ۱۰ سال پس از پدر نامآورش، فوت کرد.
8- انیشتین عاشق استعمال دخانیات بود
به نظر میرسد انیشتین در طول زندگیاش به دو چیز بیش از همه عشق میورزید: ویولنش و پیپش! او یکبار اظهار نمودهبود که باور دارداستعمال دخانیات برای حفظ آرامش و «قضاوت عینی» در انسانها ضروری است. وقتی پزشکش به او گفت که باید این عادت مضر را ترک نماید، انیشتین پیپش را در دهان گذاشت و شروع به کشیدنش کرد! گاهی اوقات او تهسیگارها را از خیابان جمع میکرد و در پیپش میریخت تا آنها را بکشد!
انیشتین عضو مادامالعمر باشگاه استعمالکنندگان پیپ در مونترئال بود. حتی در یکی از گردشهایش با قایق از آن بیرون پرت شد، اما موفق شد که پیپ عزیزش را سالم نگه دارد. به جز بسیاری از مقالات و نامهها، پیپ انیشتین تنها وسیلهی بسیار شخصی اوست که امروزه از وی به یادگار داریم. او پیپ خود را به «جینا پلانگوئیَن»، مجسمهساز، دوست و فردی که استخدام شدهبود تا مجسمهی نیمتنهی انیشتین را بسازد، بخشید.
10- بزرگترین اشتباه انیشتین
درست است که انیشتین دانشمندی نابغه بود، اما کامل هم نبود. در حقیقت در مسیر اثبات فرمول معروفش، او مرتکب حداقل ۷ اشتباه شد، اما در سال ۱۹۱۷ او کاری کرد که خودش از آن به عنوان بزرگترین خطایش از آن نام میبرد: او ثابت کیهانی را که با حرف یونانی لامبدا نشان دادهمیشد در معادلات نسبیت عام خود وارد نمود. لامبدا نشاندهندهی نیروی مقابلهکننده با جاذبهی گرانش است. او از آن جهت لامبدا را وارد معادلات خود کرد که در آن زمان، اغلب دانشمندان باور داشتند که جهان، ثابت است.
بعداً انیشتین با دانستن اینکه فرضیات قیبلیاش صحیح است و جهان در واقع در حال انبساط است، این ثابت را از معادلاتش حذف نمود. البته در سال ۲۰۱۰ دانشمندان دریافتند که آن معادلات با فرض وجود لامبدا، صحیح است. آنها باور دارند که لامبدا، نمایندهی «انرژی تاریک» است که نیرویی تئوریک به شمار میرود که با جاذبه مقابله مینماید و منجر به انبساط جهان ما با سرعتی افزاینده میگردد.
معمای انیشتین: چه کسی صاحب ماهی است؟!
معمای انیشتین یا معمای زِبرا، یک تست هوش است که گفته میشود انیشتین آن را ابداع نمود تا از شور و شوق دانشجویان برای آنکه او را به عنوان استاد راهنمای خود انتخاب کنند، بکاهد. البته شواهد چندانی که ثابت کند واقعاً این معما توسط انیشتین ابداع شده، وجود ندارد. گفته میشود که جواب ۹۸٪ مردم به این سئوال، اشتباه است. اما متن معما:
در کنار جادهای، ۵ خانه در کنار هم قرار دارند. هر خانه رنگ و صاحبی متفاوت از دیگری دارد. صاحب هر خانه سلیقهای متفوات با آن دیگری دارد، که شامل نوع حیوان خانگی، نوشیدنی مورد علاقه و برند سیگار میشود. در ضمن هر یک از این آقایان هم دارای ملیتی متفاوت از دیگری هستند.
مرد سوئدی سگ دارد، مرد آلمانی سیگار پرینس می کشد. خانهی سبز در سمت چپ خانهی سفیدرنگ قرار دارد. مردی که سیگار مسترز آبی میکشد، به آبجو هم علاقمند است. مرد دانمارکی چای مینوشد. صاحب خانهی زرد سیگار دانهیل میکشد. مرد نروژی صاحبِ خانهی اولی است. صاحب خانهی سبز قهوه مینوشد. مرد بریتانیایی در خانهی قرمز زندگی میکند. فردی که در خانهی وسطی زندگی میکند شیر مینوشد. آن که سیگار بلِند میکشد، در همسایگی فردی زندگی میکند که گربه دارد. مردی که سیگار پالمال میکشد پرنده نگه میدارد. مرد نروژی کنار خانهی آبی زندگی میکند. در ضمن مردی که سیگار بلند میکشد در همسایگی فردی زندگی میکند که آب مینوشد. مردی که در کنار آن همسایه که سیگار دانهیل میکشد زندگی میکند، اسب پرورش میدهد.
حالا چه کسی صاحب ماهی است؟!
اول جوابهایتان را در قسمت کامنتها برایمان بنویسید. جواب درست را سه روز پس از انتشار پست، در پینوشت منتشر میکنیم.